Phân bón lá vi lượng là một trong những yếu tố không thể thiếu trong sản xuất nông nghiệp hiện đại. Mặc dù cây chỉ cần một lượng rất nhỏ vi lượng, nhưng nếu thiếu, cây sẽ phát triển kém, giảm năng suất, thậm chí chết. Vậy phân bón lá vi lượng là gì, gồm những loại nào và cách sử dụng ra sao để đạt hiệu quả tối ưu?
I. Phân bón lá vi lượng là gì?
Trong cây trồng, ngoài nhu cầu về các nguyên tố đa lượng (Đạm – Lân – Kali) và trung lượng (Canxi – Magie – Lưu huỳnh), cây còn cần một nhóm dưỡng chất gọi là vi lượng. Đây là các nguyên tố mà cây chỉ cần với hàm lượng rất nhỏ (ppm). Nhưng lại đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong các hoạt động sinh lý, sinh hóa như: quang hợp, tổng hợp protein, chuyển hóa năng lượng, hình thành sắc tố…
Phân bón lá vi lượng là sản phẩm chứa các nguyên tố vi lượng dưới dạng dễ hấp thu. Được sử dụng qua đường lá để bổ sung kịp thời cho cây trồng trong các giai đoạn sinh trưởng quan trọng hoặc khi cây có dấu hiệu thiếu hụt.
II. Phân bón lá vi lượng gồm những loại nào?
Để trả lời câu hỏi “Phân bón lá vi lượng gồm những loại nào?“, chúng ta có thể phân loại dựa trên thành phần chính:
1. Các nguyên tố vi lượng cơ bản:
- Sắt (Fe): Tham gia tổng hợp diệp lục, thiếu Fe gây vàng lá non.
- Kẽm (Zn): Hỗ trợ điều hòa sinh trưởng, thiếu Zn làm lá nhỏ, đọt ngắn.
- Bo (B): Giúp ra hoa, đậu trái, thiếu gây rụng bông, trái méo mó.
- Đồng (Cu): Cần cho hô hấp, thiếu gây xoăn lá, chết chồi.
- Mangan (Mn): Tham gia vào quá trình quang hợp, thiếu gây đốm trắng giữa gân lá.
- Molypden (Mo): Cần cho chuyển hóa đạm, thiếu làm cây kém phát triển.
- Niken (Ni), Cobalt (Co): Thường ít gặp nhưng đóng vai trò phụ trợ trong chuyển hóa.
2. Phân loại phân bón lá vi lượng theo dạng bào chế:
- Dạng đơn: Chỉ chứa 1 nguyên tố (ví dụ: phân bón lá Bo đơn).
- Dạng hỗn hợp: Chứa 2–6 nguyên tố vi lượng kết hợp, thường dùng phổ biến hơn nhờ tính cân đối và tiện lợi.
3. Theo nguồn gốc:
- Vô cơ: Dạng muối sunfat, chelate EDTA…
- Hữu cơ – sinh học: Kết hợp với rong biển, acid amin, acid humic/fulvic giúp hấp thu nhanh, ít tồn dư.
III. Một số biểu hiện thiếu vi lượng ở cây
Hiểu được biểu hiện thiếu vi lượng ở cây giúp bà con phát hiện và bổ sung kịp thời:
- Thiếu Sắt (Fe): Lá non vàng, gân xanh → vàng lá gân xanh điển hình.
- Thiếu Kẽm (Zn): Đọt non nhỏ, lá khảm, phát triển còi cọc.
- Thiếu Bo (B): Trái không đậu, cong queo, rụng hoa hàng loạt.
- Thiếu Đồng (Cu): Lá xoăn, sinh trưởng kém, dễ nhiễm bệnh.
- Thiếu Mangan (Mn): Lá xuất hiện đốm vàng, sau đó chết mô.
- Thiếu Molypden (Mo): Cây mất khả năng chuyển hóa đạm, rối loạn phát triển.
Các biểu hiện này thường bắt đầu từ lá non hoặc lá già. Tùy vào loại nguyên tố, và nếu không xử lý kịp thời, cây sẽ giảm năng suất nghiêm trọng.
IV. Cách bổ sung phân bón lá vi lượng hiệu quả cho cây
Việc bổ sung phân bón lá vi lượng đúng cách sẽ giúp cây trồng hấp thụ tối ưu dưỡng chất. Cây phát triển cân đối, chống chịu tốt với điều kiện bất lợi và tăng năng suất. Dưới đây là các nguyên tắc và hướng dẫn kỹ thuật quan trọng để sử dụng phân bón vi lượng một cách hiệu quả:
1. Ưu tiên sử dụng qua lá để hấp thu nhanh
Phân bón lá vi lượng được thiết kế để hấp thụ trực tiếp qua biểu bì lá, thẩm thấu vào mô dẫn của cây. Phun qua lá giúp cây phản ứng nhanh với tình trạng thiếu vi lượng. Đặc biệt khi cây đang trong giai đoạn sinh trưởng mạnh, ra hoa hoặc bị stress do thời tiết.
Thời điểm phun tối ưu:
- Sáng sớm (trước 9h) hoặc chiều mát (sau 16h).
- Tránh phun khi trời mưa hoặc nắng gắt (ảnh hưởng khả năng hấp thu và gây cháy lá).
Tần suất phun:
- Định kỳ 10–15 ngày/lần trong mùa sinh trưởng.
- Khi cây có biểu hiện thiếu hụt, có thể tăng lên 7–10 ngày/lần, đến khi cải thiện rõ thì giãn cách lại.
2. Dùng đúng liều lượng, đúng loại vi lượng theo giai đoạn
Từng giai đoạn sinh trưởng của cây trồng cần các loại vi lượng khác nhau:
| Giai đoạn | Vi lượng cần thiết | Vai trò chính |
| Ra rễ | Zn, Fe, Mn | Kích rễ, hỗ trợ hấp thu dinh dưỡng |
| Ra hoa | Bo, Mo | Tăng tỷ lệ nở hoa, thụ phấn và đậu quả |
| Nuôi trái | Ca, B, Mg | Cứng cuống, hạn chế rụng trái, lên mã |
| Trước thu hoạch | K, Ca, Zn | Lên màu, tăng độ ngọt, chắc thịt trái |
| Hậu thu hoạch | Tổ hợp vi lượng + Humic/Fulvic | Phục hồi sức cây, tái tạo bộ lá |
⚠ Lưu ý: Không pha quá liều → dễ gây cháy lá, rối loạn sinh lý cây.
3. Chọn dạng vi lượng phù hợp – dễ hấp thu, ít tồn dư
– Dạng chelate (EDTA, DTPA): Giúp ổn định nguyên tố vi lượng, hạn chế kết tủa khi pha chung với các loại phân hoặc thuốc khác.
– Dạng hữu cơ: Vi lượng kết hợp rong biển, acid amin, acid humic/fulvic. Giúp tăng tính lưu dẫn và hấp thu nhanh hơn, an toàn hơn, phù hợp với canh tác hữu cơ – VietGAP – GlobalGAP.
4. Kết hợp bón lá và bón gốc để cây hấp thu bền vững
Mặc dù bón lá là cách “cấp cứu nhanh”, nhưng để nuôi cây lâu dài cần bón bổ sung vi lượng qua gốc. Bón gốc giúp duy trì hàm lượng vi lượng ổn định trong đất, hỗ trợ cây phát triển đồng đều hơn.
Có thể dùng phân hữu cơ vi sinh, phân vi lượng tan chậm. Hoặc vi lượng dạng nước bón gốc định kỳ 20–30 ngày/lần.
5. Không trộn bừa bãi, kiểm tra tương tác khi phối trộn
Khi phun phân bón lá vi lượng, cần hạn chế trộn chung với thuốc trừ sâu, thuốc trừ bệnh có pH thấp hoặc thuốc có tính acid mạnh. Vì dễ làm mất tác dụng của vi lượng, hoặc kết tủa làm tắc béc phun.
Nên kiểm tra nhỏ mẫu trước khi phối trộn hàng loạt hoặc hỏi tư vấn kỹ thuật từ đại lý/cửa hàng uy tín.
6. Định kỳ phun bổ sung trong điều kiện khắc nghiệt
Trong thời tiết mưa nhiều, nắng gắt, đất nghèo hoặc cây suy kiệt sau vụ. Lúc này cây rất dễ thiếu vi lượng. Bà con nên chủ động phun phòng định kỳ chứ không nên chờ đến khi cây có biểu hiện thiếu mới xử lý.
Kết luận
Phân bón lá vi lượng tuy dùng với liều rất nhỏ, nhưng lại đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong sinh trưởng và phát triển cây trồng. Việc hiểu rõ phân bón lá vi lượng là gì, nhận biết các biểu hiện thiếu vi lượng ở cây. Cũng như cách bổ sung hợp lý sẽ giúp bà con chăm sóc vườn tốt hơn, tăng năng suất và chất lượng nông sản.
Nếu Quý bà con cần hỗ trợ thêm thông tin kỹ thuật hãy liên hệ cho chúng tôi qua Fanpage hoặc hotline 0901.21.25.26.
Vinasa luôn sẵn sàng hỗ trợ tư vấn kỹ thuật miễn phí cho bà con trong quá trình chăm sóc cây trồng.
Xem thêm bài viết kỹ thuật khác TẠI ĐÂY.
