Việc phòng trừ bệnh hại do nấm Phytophthora là điều rất quan trọng cho tât cả bà con nông dân trồng cây ăn trái, cây công nghiệp. Hiện nay cây sầu riêng đang được trồng nhiều ở các nước khu vực Đông Nam Á và đang gặp tình trạng bệnh hại do nấm Phtophthora rất là nhiều. Vì vậy bà con nên tìm hiểu kiến thức về cách xử lý bệnh này.
Cây sầu riêng có nguồn gốc từ Malaysia và Indonesia. Hiện nay, sầu riêng được trồng nhiều ở các nước Đông Nam Á như Thái Lan, Malaysia, Indonesia, Việt Nam, Myanmar, Philippines…; trong đó Thái Lan là nước sản xuất sầu riêng nhiều nhất với khoảng 50 – 60% sản lượng sầu riêng toàn thế giới.
Tại Việt Nam, sầu riêng được trồng chủ yếu ở các tỉnh phía Nam tập trung nhiều nhất ở các tỉnh Đồng bằng Sông Cửu Long, tiếp theo là Tây Nguyên, Đông Nam Bộ và các tỉnh Duyên hải Nam Trung Bộ. Tổng diện tích sầu riêng cả nước ta hiện nay hơn 47.000 ha. Riêng tỉnh Đồng Nai trồng khoảng hơn 4.000 ha và diện tích đang tăng rất mạnh, tập trung tại một số huyện như Tân Phú, Long Khánh, Xuân Lộc, Cẩm Mỹ,…
Được mệnh danh là “King Fruit” – “trái cây Vua”, sầu riêng là cây ăn trái mang lại giá trị kinh tế rất cao trong những năm gần đây, với mỗi hecta trồng sầu riêng có thể thu về cho nhà nông từ vài trăm triệu đến cả tỷ đồng.
Do lợi nhuận mang lại cao nên đa số nhà nông đều khai thác tối đa năng suất cây trồng, nên những năm gần đây dịch hại trên cây sầu riêng gây hại ngày càng nghiêm trọng hơn.
Trong số dịch hại đó, bệnh hại do nấm Phytophthora gây hại phổ biến và ngày càng khó phòng trị hơn. Nấm Phytophthora tấn công từ rễ, gốc, thân, cành đến trái và lá, gây thối rễ – vàng lá, nứt thân chảy nhựa và thối trái, ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất, tuổi thọ cây trồng.
Tác nhân gây bệnh
Nấm Phytophthora gây hại trên sầu riêng có nhiều dạng triệu chứng khác nhau như gây bệnh thối rễ, gây héo rũ, nứt thân và chảy gôm, gây thối quả. Trong năm 2016, đã ghi nhận hiện tượng khô ngọn chết cây sầu riêng hàng loạt (còn gọi là bệnh xì mủ trên thân, bệnh khô ngược cành) ở một số nơi thuộc tỉnh Đắk Lắk, bệnh bắt đầu xuất hiện vào tháng 11 – 12/2016, có vườn tỷ lệ cây bị bệnh trên vườn từ 90 – 95%. Các triệu chứng điển hình là cây bị bệnh có ngọn bị chết héo khô, lá bị héo khô từ trên xuống, lá của cành bệnh bị héo và rụng, cành bị khô héo dần về phía thân chính và cuối cùng các cành đều bị chết khô dẫn đến cây bị chết trong thời gian ngắn.
Tác nhân gây bệnh, theo Viện Bảo vệ thực vật và Viện Cây ăn quả miền Nam (Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam) đã xác định do nấm Phytophthora là đối tượng gây hại quan trọng nhất trên cây sầu riêng, đáng chú ý nhất là gây hiện tượng chết rũ (héo rũ) và chết ngọn cây.
Các kết quả nghiên cứu mới nhất của các cơ quan nghiên cứu như Viện Bảo vệ thực vật, Viện Khoa học Nông lâm nghiệp Tây Nguyên, Trung tâm Kiểm dịch Thực vật sau nhập khẩu II (Cục Bảo vệ thực vật) về nguyên nhân gây hiện tượng héo ngọn chết cây sầu riêng ở Đắk Lắk đều đã ghi nhận sự hiện diện của nấm Phytophthora trong các mẫu phân tích. Ngoài ra, còn ghi nhận sự hiện diện của một số đối tượng khác như nấm Fusarium, vi khuẩn Erwinia.
Gần đây, cây sầu riêng lại xuất hiện hiện tượng này. Nguyên nhân dẫn đễn sự xuất hiện tác nhân gây bệnh có thể do cuối năm 2016 cơn mưa dầm kéo dài liên tục nhiều ngày làm cho cây sầu riêng phát bệnh. Ban đầu bệnh chỉ xuất hiện trên lá, dần dần qua nhánh và kéo dài qua thân, gốc khiến cây chết khô. Mặc dù sau các đợt mưa, người trồng mua nhiều loại thuốc phun nhưng bệnh xì mủ không thuyên giảm. Phạm Văn Thuận, Chủ tịch Hội Nông dân xã Sông Sầu cho biết, cuối năm 2016 thời tiết mưa nhiều, sầu riêng bị ảnh hưởng bệnh xì mủ trên cây khoảng 80%. Bệnh này diễn ra quá nhanh, Hội Nông dân xã đã kiểm tra và kiến nghị chính quyền địa phương kịp thời hướng dẫn người dân điều trị. Hiện nay, trên địa bàn huyện Khánh Vĩnh có 80 ha sầu riêng, trong đó khoảng 20 ha đang cho thu hoạch; đáng chú ý là rất nhiều vườn có tuổi thọ hơn 10 năm tuổi bị bệnh xì mủ….
Biện pháp phòng trừ nấm Phytophthora
Để phòng trị kịp thời về nấm Phytophthora gây hại Viện bảo vệ thực vật chính thức đưa ra “phát đồ” điều trị bệnh. Theo đó, sử dụng cây giống sạch bệnh, khoẻ mạnh, chống chịu bệnh. Không nên trồng xen hồ tiêu, dứa… xung quanh và trong vườn sầu riêng. Bón phân thích hợp, cân đối, chú ý bổ sung phân hữu cơ, tăng cường bón vôi cải thiện pH đất. Thoát nước tốt cho vườn cây. Tỉa cành tạo tán thích hợp để vườn cây thông thoáng. Phủ gốc trong mùa khô giảm nóng và bốc thoát nước. Tránh gây vết thương cho cây trong quá trình chăm sóc. Thu gom và tiêu hủy các tàn dư cây bị bệnh trên vườn. Thường xuyên theo dõi tình hình phát sinh và phát triển bệnh trên vườn. Hạn chế tưới nước, bón phân hóa học, phân bón lá và các chất kích thích ra hoa, đậu quả đối với những cây đã bị nhiễm bệnh.
- Biện pháp sinh học xử lý nấm Phytophthora:
– Sử dụng vi sinh vật đối kháng như chế phẩm chứa nấm Trichoderma spp., xạ khuẩn Steptomyces spp., chế phẩm EM. Tưới vào quanh gốc và vùng rễ cây để hạn chế sự phát triển của nấm Phytophthora spp. trong đất.
– Sử dụng chế phẩm sinh học đa chủng Phyto – M (có chứa các vi sinh vật đối kháng Trichiderma harzianum, Bacillus methylotrophicus và Streptomyces misionensis), liều lượng bón (0,4 tấn/ha) vào thời điểm trước mùa mưa có khả năng hạn chế nguồn nấm Phytophthora sp., nấm Fusarium sp., Verticillium sp., tồn tại trong đất trên vườn trồng sầu riêng.
- Biện pháp hóa học xử lý nấm Phytophthora:
– Quét gốc: Hằng năm nên tiến hành quét vôi quanh gốc, cao từ 70 – 90 cm để hạn chế sự lây nhiễm nấm Phytophthora từ đất lên thân cây sầu riêng. Hoặc quét nước thuốc Bordeaux 5% trước mùa mưa.
– Phun thuốc: Mỗi năm có thể phun tán 3 – 4 lần với Bordeaux 1% hoặc các loại thuốc gốc đồng luân phiên với các thuốc hóa học như: Agri Fos 640, Mataxyl, Mancozeb, Ridomil Gold,…Nồng độ sử dụng theo hướng dẫn của sản phẩm.
– Tiêm thuốc: Mỗi cây trưởng thành tiêm 3 – 5 ống tiêm Chemjet 20 ml với thuốc Agri Fos 640 mỗi năm tiêm 1 – 2 lần sau mỗi đợt chồi non để phòng bệnh. Đối với cây đã bị nhiễm bệnh trên thân, cành, có những vết thâm đen các bó mạch dẫn thì không sử dụng biện pháp này vì đây là hoạt chất kích kháng chỉ có tác dụng trên cây chưa bị bệnh.
– Bôi thuốc: Đối với những cây có vết bệnh còn nhỏ thâm đen và chảy gom trên thân, cành. Dùng dao bén cao bỏ phần mô chết, bôi lên mặt cắt và xung quanh dung dịch thuốc có hoạt chất Metalaxyl, Mancozeb, Fosetyl aluminium, pha tỷ lệ 1%. Tiến hành vào lúc trời khô ráo hay không mưa. Nồng độ sử dụng theo hướng dẫn của sản phẩm.
– Cưa bỏ và tiêu hủy: Đối với những cây bị nhiễm bệnh nặng, thân chính và các cành trên cây đều bị những vết thâm đen, cây rụng lá không có khả năng phục hồi thì tiến hành cưa cây và nhổ bỏ rễ đem tiêu hủy để tránh lây lan nguồn bệnh. Xử lý hố bằng các loại thuốc hóa học có hoạt chất Metalaxyl, Mancozeb, Fosetyl aluminium, Cymoxanil + Fosetyl aluminium để tiêu diệt nguồn bệnh.
Trên đây là bài viết ” Phòng trừ nấm Phytophthora gây hại trên cây sầu riêng” cực kỳ hiệu quả bà con nên đọc tham khảo.
Bà con tham khảo các bài viết hay, hữu ích khác TẠI ĐÂY
