Thanh long là một trong 9 loại trái cây xuất khẩu số lượng lớn ra thị trường thế giới. Trong đó, các thị trường ưa chuộng nhất là Trung Quốc và Hoa Kỳ, châu Âu, Nhật Bản…
Tuy nhiên, sự lựa chọn của các thị trường này không giống nhau. Vì vậy, để sản xuất thanh long mang lại hiệu quả cao và đồng bộ ở những vùng sản xuất của Việt Nam, người sản xuất cũng cần có một nguồn thông tin, sự liên kết tiêu thụ ổn định, để tránh hiện tượng chênh lệch quá lớn về giá trị của các vùng trồng thanh long trong nước.
Thị trường ngày càng khắt khe
Câu chuyện thanh long trái vụ hiện nay ở một số nơi như tỉnh Bình Thuận, Bà Rịa – Vũng Tàu thương lái mua với giá thấp (khoảng 5.000 – 7.000 đồng/kg), làm cho người dân không thu được lợi nhuận vẫn thường diễn ra nhiều năm nay.
Ông Nguyễn Văn Em, chủ vườn thanh long tại huyện Bắc Bình, Bình Thuận cho biết. Thanh long sản xuất trái vụ chỉ có một đợt rớt giá do trùng vườn sản xuất chính vụ. Tuy nhiên, sản xuất thanh long trái vụ năm nay chưa ra đợt trùng chính vụ mà vẫn bị rớt giá là do sức tiêu thụ chậm. Bên cạnh đó, phía Trung Quốc cũng đang tiến hành kiểm tra, kiểm dịch nghiêm ngặt khiến cho các xe hàng thanh long phải chờ lâu hơn thời điểm trước. Bởi vậy mà lượng thanh long tại cửa khẩu lưu thông chậm, các doanh nghiệp thu mua tồn hàng nên đã thu mua vụ này thấp hơn trước.
Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bình Thuận, tỉnh hiện có khoảng 30.000 ha thanh long với sản lượng hơn 550.000 tấn/năm; trong đó, hơn 10.000 ha được cấp chứng nhận VietGap, 1.500 ha được xác nhận mã số vùng trồng đủ tiêu chuẩn xuất khẩu vào thị trường Hoa Kỳ, hơn 260 ha được chứng nhận GlobalGap. Hơn nữa, cây thanh long vốn đã được người trồng điều tiết phù hợp với yêu cầu thu mua của doanh nghiệp. Không có tình trạng nông dân tự mở rộng diện tích sản xuất , thiếu kiểm soát.
Thuận lợi kèm theo khó khăn về Thanh long
Qua khảo sát, các hộ sản xuất hoặc chuyển đổi sang trồng thanh long trên đất lúa của người dân Tiền Giang, Long An, có thể thấy, những năm qua, cây thanh long đã giúp nhiều nông dân khấm khá hơn so với làm lúa và các loại rau màu khác.
Ông Cao Văn Hóa, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Tiền Giang chia sẻ, tỉnh Tiền Giang cũng đã xác định thanh long là một trong những cây chủ lực, nên chú trọng quy hoạch vùng trồng, cơ sở hạ tầng để hỗ trợ nông dân. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Tiền Giang cũng hỗ trợ, khuyến khích người trồng thanh long ứng dụng khoa học kỹ thuật tiên tiến vào trồng trọt. Tỉnh đang định hướng tổ chức lại sản xuất theo hướng liên kết chuỗi giá trị, tăng cường quảng bá, xúc tiến thương mại, đa dạng hóa thị trường tiêu thụ… để người sản xuất “sống khỏe” với cây thanh long.
Để giữ được quy hoạch này, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Tiền Giang cũng đã kêu gọi các doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu đi các thị trường khó tính như Công ty TNHH Chế biến nông sản thực phẩm Cát Tường, Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Xuất Nhập Khẩu Vina T&T, Công ty TNHH Kim Nhung Đồng Tháp,… liên kết, hợp tác trực tiếp với nông dân, để hướng dẫn nông dân sản xuất theo quy trình nghiêm ngặt của thị trường khó tính.
Mở rộng diện tích có gây khó khăn
Chính vì sự liên kết sản xuất ổn định, giá thu mua cao, khiến cho diện tích tại 2 tỉnh Long An và Tiền Giang phát triển mạnh trong 2 năm gần đây. Diện tích tại Tiền Giang đã tăng thêm 2.500 ha so với năm 2017, đạt 8.500 ha. Còn tại tỉnh Long An, diện tích cũng đang được mở rộng lên gần 5.000 ha.
Theo khảo sát, diện tích thanh long mở rộng này vẫn có thể sản xuất được lúa chất lượng cao, hoặc có thể thả nuôi tôm cho hiệu quả kinh tế cao. Tuy nhiên, nhiều người dân vẫn kiên quyết lựa chọn chuyển đổi sang cây thanh long. Bởi nuôi tôm và sản xuất lúa thơm cũng rất bấp bênh. Có liên kết với doanh nghiệp thu mua nhưng thị trường rớt giá, người sản xuất vẫn phải chịu.
Tìm hướng ra cho Thanh long Việt Nam
Nhiều doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu thanh long đi thị trường khó tính chia sẻ, độ chín của trái thanh long hiện nay diễn ra rất nhanh. Chỉ cần qua 2 ngày, thanh long sẽ không còn giữ được độ tươi xanh. Do đó, khâu xử lý trái để vượt thời gian nửa tháng đến các thị trường ở xa như: Hoa Kỳ, châu Âu quả thực rất tốn kém. Đồng thời, việc giữ được vỏ trái còn được độ tươi ngon như mới hái cũng trải qua quy trình xử lý và giữ lạnh chặt chẽ. Vì vậy, người sản xuất thanh long và cả doanh nghiệp hiện rất cần một giống có thể duy trì được độ tươi ngon lâu hơn hiện nay.
Bà Trần Thị Oanh Yến, Phó Viện trưởng Viện cây ăn quả miền Nam phân tích. Ngành sản xuất và chế biến thanh long thế giới đang trên đà tăng trưởng nhanh. Việt Nam là quốc gia có điều kiện tự nhiên phù hợp với cây trồng này. Do giống hiện nay chưa phù hợp với điều kiện bảo quản dài ngày để vào thị trường khó. Sản phẩm muốn giữ độ tươi ngon phải mất chi phí đầu tư công nghệ xử lý, bảo quản.
Đầu tư nghiên cứu để đáp ứng thị trường
Sau kết quả phối hợp nghiên cứu giống mới cho nông dân Việt Nam của Viện cây ăn quả miền Nam và Viện Nghiên cứu Cây trồng và Thực phẩm New Zealand, đến nay, một số giống mới đang được sản xuất thử nghiệm. Các giống mới cao cấp được lựa chọn bảo hộ để thương mại hóa, có kiểm soát nhằm gia tăng hiệu quả kinh tế cho đơn vị sở hữu giống và cả người trồng. Đồng thời, Viện cũng hỗ trợ người sản xuất khu vực ĐBSCL thay đổi kỹ thuật canh tác cũng giúp cho trái đạt được độ tươi ngon hơn so với cách sản xuất truyền thống.
Bên cạnh đó, Viện cũng khuyến cáo các doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu. Thay đổi dây chuyền xử lý sản phẩm và nâng cấp hệ thống bảo quản. Có như vậy trái thanh long Việt Nam mới có thể đi xa hơn, tươi ngon dài ngày hơn. Đáp ứng được các yêu cầu kiểm dịch của tất cả các thị trường, kể cả thị trường Trung Quốc.
Hồng Nhung (TTXVN)
CẬP NHẬT NHIỀU TIN TỨC NÔNG NGHIỆP MỚI NHẤT TẠI ĐÂY
Nguồn: tintucnongnghiep.com
